Walaupun Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak dilaporkan beberapa kali
berjanji mahu memansuhkan Akta Hasutan, perkembangan semasa dalam negara
memberikan gambaran sebaliknya.
Umum sudah sedia maklum akan beberapa
tangkapan yang dibuat polis baru-baru ini. Beberapa politikus, ahli akademik
dan wartawan dituduh di bawah akta berkenaan.
Tidak lupa juga kes seorang pelajar lelaki
berumur 17 tahun di sebuah sekolah menengah kebangsaan di Bandar Tasek Mutiara,
Pulau Pinang. [BACA LAGI MAKALAH BERKAITAN]
Ketua Polis Pulau Pinang, Datuk Abdul Rahim
Hanafi dan Ketua Jabatan Siasatan Jenayah Pulau Pinang, Mazlan Kesah bertegas
mahu tetap menyiasat budak bawah umur itu di bawah Akta Hasutan.
Hal ini amat memeranjatkan dan
menghairankan kerana budak berkenaan sekadar menyukai (like) laman “I Love Israel” di Facebook
tanpa melakukan sebarang provokasi atau hasutan yang melanggar undang-undang
negara.
Kita boleh merujuk Seksyen 3 (1) Akta
Hasutan 1948 untuk memahami apakah perkara-perkara yang diklasifikasikan
sebagai hasutan.
Pada 24 Ogos 2014, saya berpeluang menjadi
pemudah cara dalam salah satu sesi perbincangan di Seminar Kebebasan Agama dan
Media Sosial anjuran bersama Projek Dialog dan Artikel 19.
Sebuah buku panduan dalam versi Bahasa Malaysia dan Inggeris yang
ditaja penerbitannya oleh Lembaga Kerjasama Pembangunan Antarabangsa Sweden
(Sida) turut diedarkan kepada para peserta.
Sesungguhnya buku panduan sekitar 30
halaman itu amat wajar dibaca oleh setiap individu untuk lebih memahami topik-topik
seperti kebebasan bersuara, toleransi agama, Kanun Keseksaan, Akta Hasutan dan
Akta Keterangan.
Diterangkan dalam buku panduan ini bahawa
Seksyen 298 dan 298A Kanun Keseksaan kurang jelas, sekali gus membolehkan pihak
berkuasa memanipulasi untuk menghukum sesiapa yang sekadar melakukan sesuatu
berasaskan kebebasan bersuara.
Perkara yang dikategorikan sebagai menghasut
Seksyen 4 Akta Hasutan pula menetapkan
bahawa adalah menjadi suatu kesalahan jenayah jika seseorang didapati mencuba,
bersedia atau bersubahat melakukan perbuatan yang dirasakan ada kecenderungan
menghasut.
Buku panduan itu turut memetik enam contoh
daripada Seksyen 3 (1) Akta Hasutan untuk menerangkan apa yang diklasifikasikan
sebagai “hasutan” di bawah akta berkenaan.
Saya perturunkan sepenuhnya daripada buku
panduan berkenaan untuk makluman dan rujukan bersama:
1. “Mendatangkan kebencian atau penghinaan” atau “menimbulkan perasaan
tidak puas hati” terhadap pemerintah atau kerajaan.
2. “Membangkitkan rakyat mana-mana Raja” atau sesiapa sahaja di
Malaysia untuk membuat perubahan undang-undang “selain secara yang sah”.
3. “Mendatangkan kebencian atau penghinaan” atau “membangkitkan
perasaan tidak setia” terhadap pentadbiran keadilan.
4. “Menimbulkan rasa tidak puas hati atau tidak setia” di kalangan
rakyat di bawah Yang di-Pertuan Agong atau Pemerintah, atau hanya di kalangan
rakyat Malaysia secara amnya.
5. “Mengembangkan perasaan niat jahat atau permusuhan di antara kaum
atau golongan yang berbeza di Malaysia.”
6. “Mempersoalkan sebarang perkara, hak, taraf, kedudukan,
kesitimewaan, kedaulatan atau prerogatif yang ditetapkan atau dilindungi oleh
peruntukan” Perlembagaan Persekutuan mengenai kewarganegaraan, bahasa
kebangsaan, peruntukan kuota berkenaan dengan perkhidmatan, permit atau
kedaulatan dan imuniti raja-raja.
Penerangan mudah di atas menunjukkan bahawa
sesiapa sahaja boleh dikatakan dan dituduh melakukan hasutan!
Anda tidak boleh lari daripada menjadi mangsa
Walaupun empat pengecualian diperuntukkan
di bawah Seksyen 3 (2) Akta Hasutan, ia masih boleh dimanipulasi pihak bekuasa
dan pihak yang memegang kuasa.
Katakan, misalnya, saya menulis sebuah
makalah yang membicarakan perihal beberapa perkara berunsur jahat dan
kecenderungan menghasut yang dilakukan orang lain (contoh terbaik: Ridhuan Tee Abdullah) atau mewujudkan
permusuhan antara kaum/agama (contoh mudah: Isma, Perkasa).
Tujuan serta niat saya menulis makalah itu
adalah bagi mengkritik serta berusaha menghapuskan unsur jahat dan permusuhan
yang ditimbulkan pihak berkenaan.
Bagaimanapun, saya masih berdepan
kemungkinan besar disabitkan dengan kesalahan melakukan hasutan.
“Di bawah Akta Hasutan, anda tidak perlu
berniat untuk menghasut untuk dijatuhkan kesalahan. … Dengan tambahan Seksyen
114a Akta Keterangan pada tahun 2012, mendakwa seseorang di atas kesalahan
hasutan di Internet kini lebih mudah bagi kerajaan.”
Demikian diingatkan dalam buku panduan yang
diedarkan semasa saya menghadiri seminar berkenaan di Pusat Rakyat LB, Jalan
Pantai Bharu, Kuala Lumpur.
Hal ini bermakna, makalah ini juga boleh
dikatakan bersifat menghasut walaupun ia bertujuan menyampaikan maklumat kepada
orang ramai.
Pada Julai 2013, Najib dilaporkan berkata
bahawa Akta Hasutan akan dimansuhkan dan digantikan dengan Akta Keharmonian Nasional.
Apa yang dibimbangi adalah bahawa akta baru
itu nanti tidak jauh bezanya dengan akta sedia ada.
Nasihat kepada ketua polis negeri
Resolusi Seminar Kebebasan Agama dan Media
Sosial menegaskan bahawa Akta Hasutan yang masih digunakan secara meluas di
Malaysia sebenarnya secara terang-terangan mencabuli perlindungan antarabangsa
dalam soal hak kebebasan bersuara.
Akta itu dikatakan tidak begitu jelas
kerana mengandungi terlalu banyak perkataan dan ungkapan yang kurang jelas
serta sukar difahami maksudnya oleh orang awam.
“Masalah dengan undang-undang yang kurang
jelas adalah bukan sahaja ia sukar difahami, tetapi ia memberikan ruang yang
luas bagi pihak berkuasa untuk mentafsir undang-undang tersebut dengan cara
yang membolehkan mereka menghukum pengkritik mereka,” kata buku panduan yang
dijadikan rujukan seminar.
Hal ini membawa perhatian saya kembali
kepada isu pelajar lelaki berumur 17 tahun yang mahu tetap disiasat oleh polis
di bawah Akta Hasutan walaupun dikecam pelbagai pihak.
Memanglah jelas bahawa walaupun remaja itu
tidak bersalah, pihak berkuasa boleh sahaja memanipulasi kesamaran dalam Akta
Hasutan untuk menghukum si mangsa mengikut keinginan pihak berkuasa.
Tambahan pula, seperti dilaporkan media
pada 21 Ogos 2014, Mazlan Kesah mengakui bahawa polis sebenarnya sekadar
bertindak atas arahan pihak atasan.
Pada masa sama, anehnya, guru-guru yang
secara terang-terangan melakukan hasutan bukan sahaja dilepaskan oleh polis,
malah diberikan perlindungan sepenuhnya oleh jabatan pendidikan.
Resolusi seminar yang sempat saya hadiri
pada 24 Ogos 2014 juga menekankan bahawa Akta Hasutan tidak mempunyai matlamat
yang sah serta bukan lagi digunakan untuk melindungi keselamatan negara dan
ketenteraman awam.
Dalam kes pelajar dari Bandar Tasek Mutiara
yang mahu dihukum mengikut Akta Hasutan, eloklah pihak berkuasa (polis)
berfikir secara matang dan rasional.
Ingatlah bahawa karma yang dilakukan kini bukan
hanya membawa padah kepada diri sendiri, tetapi juga kepada anak-cucu.
Selaku pengamal media dan perunding media, suka saya menasihatkan
– bukan menghasut – Ketua Polis Pulau Pinang supaya mengeluarkan kenyataan
rasmi bahawa siasatan mengikut Akta Hasutan sudah digugurkan tanpa sebarang
syarat.
Sebaliknya, polis wajar menyiasat guru-guru
terbabit di bawah Akta Hasutan dan Kanun Keseksaan kerana mereka secara
terang-terangan melakukan jenayah dan hasutan.
Ayuh kita buktikan bahawa polis dan pihak
berkuasa masih boleh dipercayai untuk melindungi orang ramai.
[Makalah ini ditulis pada 5 September 2014 dan disiarkan di The Malaysian Insider pada 8 September
2014. BACA MAKALAH BERKAITAN DI SINI. © Uthaya Sankar SB 2014. Harap maklum bahawa anda membaca makalah ini
serta segala kandungan di Blog Uthaya
Sankar SB atas pilihan
sendiri.]